De Naturparke GravelCrossing is 690 km lang en heeft 14.000 meter hoogteverschil. De route is ‘officieel’ verdeeld in 11 etappes, maar je kunt die natuurlijk naar eigen wens, conditie en voorkeur aanpassen. Onderweg kom je door maar liefst 4 natuurparken: Neckartal-Odenwald, Stromberg- Heuchelberg, Zwarte Woud midden/noord en het zuidelijke Zwarte Woud. Je ziet hierdoor de meest uiteenlopende landschappen, van bos en weide in het zuidelijke Odenwald tot de wijnstreek Kraichgau en de dichtbeboste bergkammen van het Zwarte Woud.
Langs de route nodigen de prachtige uitzichtpunten en verschillende bezienswaardigheden uit om regelmatig even stil te staan. Zo loopt de eerste etappe in natuurpark Neckartal-Odenwald al langs de Teltschiktoren, die een fantastisch uitzicht biedt over het Odenwald en het Rijndal. Ook zie je Burg Gutenburg, dat hoog boven de rivier de Neckar uittorent. In natuurpark Stromberg-Heuchelberg kom je langs het zwemmeer Ehmetsklinge in Zaberfeld (etappe 3) en het kloostercomplex Maulbronn (Unesco Werelderfgoed). De reis gaat verder door het Zwarte Woud midden/noord, waar de route je langs het unieke hoogveenlandschap op de Kaltenbronn en betoverende gletsjermeren leidt (etappe 4). In het zuidelijke Zwarte Woud passeer je tenslotte de watervallen van Triberg (etappe 7), een van de hoogste in Duitsland. Ook kun je hier de Feldberg beklimmen (etappe 9), met 1494 meter de hoogste berg in het Zwarte Woud.
Elke etappe eindigt in een stad met verschillende overnachtingsmogelijkheden. Langs de route zijn veel Bed & Bike-gecertificeerde accommodaties en in sommige gebieden vind je ook trekkingkampen of campings. De landelijke hutten langs de route zijn ook heel gezellig om te verblijven. Tijdens vakantieperiodes wel vooraf reserveren!
11 Etappes
De route bestaat officieel uit 11 etappes, maar natuurlijk ben je vrij om hier van af te wijken. Soms heb je meer zin in afdalingen, soms wil je wat extra uitdaging en soms is de weg simpelweg tijdelijk niet toegankelijk door werkzaamheden of weersomstandigheden. De hele route is in elk seizoen te fietsen, maar vooral het Zwarte Woud is in de winter vaak guur en mistig, dus het zicht is dan beperkt.
Je kunt de 11 etappes in 11 dagen afleggen (de fanatieke fietsers), of maak er twee of drie weken van met regelmatig een rustdag. Je kunt er ook een jaar voor uittrekken, dan verdeel je de etappes in bijvoorbeeld 4 of 5 weekenden in het jaar, in verschillende seizoenen. Zo heb je ook meer tijd om onderweg wat leuke stadjes of culturele hoogtepunten te zien.
Etappe 1: Mannheim – Neckargemünd
Vanuit Mannheim fiets je langs de rivier de Neckar naar Ladenburg. De weg naar het Odenwald is makkelijk en je fietst regelmatig tussen de appelboomgaarden. Eenmaal op het gravel op een helling van 20% is het flink pittig. Dichter bij Heidelberg zijn er geasfalteerde bospaden, dat gaat een stuk makkelijker. Er is nog een steile helling die leidt naar de Heidelberger Thingstätte, een openluchttheater uit de nazitijd. Vanaf hier daal je af naar Heidelberg, voor het kasteel kun je later weer bergopwaarts. Neckargemünd is een kleine oude stad waar je heerlijk langs de rivier de Neckar kunt wandelen.
Etappe 2: Neckargemünd – Heilbronn
Rustig fietsen met enkele beklimmingen. Obrigheim is een prima plek voor een eerste stop. Fiets over gravelpaden naar het Fünfmühlental, een mooie vallei met verschillende molens, waarvan er veel zijn omgebouwd tot pensions. De officiële route gaat naar beneden naar de rivier en verder naar Heilbronn, maar je kunt ook nog even hogerop blijven en genieten van het uitzicht over het historische Bad Wimpfen voordat je naar Heilbronn gaat.
Etappe 3: Heilbronn – Mühlacker
Deze etappe gaat richting natuurpark Stromberg-Heuchelberg en de regio Kraichgau-Stromberg, ook wel bekend als het ‘land van de 1000 heuvels’. Je fietst door bossen en wijngaarden, maar krijgt ook panoramische uitzichten. Én je kunt een duik nemen in het Ehmetsklinge-meer. Ook het kloostercomplex Maulbronn (Unesco Werelderfgoed) is een absolute aanrader om onderweg te bezoeken. Vergeleken met de andere etappes is deze relatief ontspannen, waardoor het ook een goed startpunt is als je de eerste twee etappes wilt overslaan.
Etappe 4: Mühlacker – Bad Wildbad
Vanuit Mühlacker ga je het Enztal fietspad op richting Pforzheim, wat een prima plek is voor Kaffee und Kuchen. Vanaf hier ga je richting het Zwarte Woud midden/noord en tijdens deze etappe voel je echt al de sfeer van het donkere bos – hoge pijnbomen en af en toe een alpien landschap. Als je bij de skiliften komt, weet je dat het serieus is. Na Lengenbrand is het grootste deel van het klimmen achter de rug en raas je bergafwaarts.
Etappe 5: Bad Wildbad – Baiersbronn
Na 5 km heb je al een stevige 400 meter geklommen. Al snel kom je in het prachtige landschap rondom de Wildsee. Fietsen zijn hier niet toegestaan, maar een korte wandeling is een fijne afwisseling na de zware klim. Later kom je aan bij de Hohlohtoren, dat een panoramisch uitzicht biedt over het noordelijke Zwarte Woud tot aan Karlsruhe. Daarna rol je naar beneden naar Enzklösterle, waar je weer even kunt pauzeren. De laatste klim brengt je naar de pittoreske Huzenbacher See. Geniet in dit gebied van de eindeloze rust.
Etappe 6: Baiersbronn – Wolfach
Deze etappe begint rustig en is in totaal nog geen 70 km. Je vertrekt vanuit Baiersbronn langs de Sankenbach rivier. De Sankenbachsee is prachtig en later heb je nog uitzicht op de Elbachsee. Afdalend naar Bad Rippoldsau zie je een glimp van de voormalige Schwarzwald-Klinik – een verlaten juweel met een griezelige charme. Wolfach heeft mooie oude huizen en is een fijne plek om te ontspannen en goed te eten.
Etappe 7: Wolfach – Triberg
Al vrij snel heb je een lange afdaling, waarschijnlijk de mooiste en snelste van de route. In Hornberg kun je een leuke plek uitzoeken voor een stevige lunch, om op te laden voor het spannendste deel van de etappe: 520 hoogtemeters over 8 km, waarbij het laatste deel bijzonder steil is. De afdaling naar Triberg gaat weer razendsnel over een asfaltweg, een beloning na alle inspanning. Ga in Triberg zeker naar de beroemde watervallen, die langs verschillende niveaus naar beneden lopen. Het is een heerlijke omgeving om te wandelen. Vergeet ook niet een stuk Schwarzwälder Kirschtorte te eten.
Etappe 8: Triberg – Freiburg
Vandaag veel afwisseling en panorama’s. Het tweede deel is het zwaarst, met enkele beklimmingen tot 20%. Als je de skischansen passeert en het bos binnengaat, wordt het moeilijk. Vanaf hier steek je meerdere heuvels over, kronkelend door bossen en weilanden. Hoogtepunt is de bron van de Donau. Verschillende locaties beweren de bron te zijn, maar deze plek is het verst van de monding verwijderd. Neem in St. Peter nog even een break, vanaf daar is het een snelle rit bergafwaarts naar Freiburg. Boek hier de oude stad.
Etappe 9: Freiburg – Muggenbrunn
Na een paar kilometer sta je voor de eerste uitdaging: een steile helling. Het pad is niet altijd een graveldroom, maar je wordt beloond met een mooi uitzicht. Tussen de dorpen wordt de weg golvend, met hier en daar kleine beklimmingen. Via een gravelpad kom je uiteindelijk door het bos bij de Titisee. Het volgende hoogtepunt: de Feldsee. Hiervoor moet je door een vallei met steile en vlakke stukken, en het laatste stuk gaat te voet. Via Feldberg kom je aan in Muggenbrunn.
Etappe 10: Muggenbrunn – Todtmoos
De eerste klim is zwaar, maar na de eerste paar kilometer wordt het makkelijker. En dan ontvouwt zich een geweldig panorama! Een prachtige vallei ligt voor je, met uitgestrekte alpenachtige weiden. De volgende anderhalf uur rijd je over goede gravelpaden, vaak door het bos, maar met af en toe open uitzichten. Het is de perfecte mix van uitdaging en ontspanning.
Etappe 11: Todtmoos – Basel
Deze etappe: 100 km en 1000 hoogtemeters. Klinkt niet lastig, maar het hoogteverschil zit in de eerste 40 km. Het eerste hoogtepunt is de Gugeltoren. Vanaf het observatiedek heb je mooi uitzicht over het hele gebied. Perfect om even op adem te komen, koffie en taart is er ook. Na Wehr kom je terecht op een wandelpad, dat ook een Kruisweg is. Elke statie van de lijdensweg van Jezus wordt uitgebeeld in kleine schrijnen. Na Oefflingen gaat het weer bergopwaarts. Een leuke stop is Bad Säckingen. Toeristisch, maar met leuke winkels, een kasteelpark, indrukwekkende kerk en genoeg cafés en restaurants. Volgende stop: Basel! Raas over de Wettsteinbrug naar de Münster en door naar de oude binnenstad. Missie volbracht.
